«Στραμπούληξα το πόδι μου», «Μου γύρισε ο αστράγαλος»! Από μικρά παιδιά με αυτόν τον τρόπο μάθαμε να αναφέρουμε αυτό που επίσημα αποκαλείται «διάστρεμμα ποδοκνημικής». Τα εν λόγω διαστρέμματα εμφανίζονται με σημαντικά μεγάλη συχνότητα και ειδικά σε αθλητές που χρειάζεται να κάνουν άλματα. Συνολικά οι συνδεσμικές κακώσεις στην ποδοκνημική αποτελούν τη συχνότερη αθλητική κάκωση, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% όλων των αθλητικών τραυματισμών, ενώ σε μερικά σπορ, ειδικά τα ομαδικά όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ και το χάντμπολ, το ποσοστό αυτό απογειώνεται θεαματικά στο 50%.

Ωστόσο, παρόλο που τα διαστρέμματα αστραγάλου είναι τόσο διαδεδομένοι μυοσκελετικοί τραυματισμοί στον αθλητισμό και στους σωματικά δραστήριους ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους μισούς (56%) τραυματισμένους παίκτες δεν αναζητούν επαγγελματική θεραπεία. Κατά συνέπεια, δεν λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα για την αποκατάστασή του.

Αυτό είναι ένα σοβαρό λάθος, μιας και ένα αρχικό πλάγιο διάστρεμμα αστραγάλου, χωρίς τη κατάλληλη αποκατάσταση, μπορεί να μετατραπεί στην εξέλιξή του σε πολλά μακροπρόθεσμα προβλήματα, όπως… αισθητηριοκινητικά ελλείμματα, μειωμένη ποιότητα ζωής, μειωμένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, χρόνια αστάθεια στον αστράγαλο και αυξημένο κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας στον αστράγαλο.

ΠΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΝΑ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ

Τα διαστρέμματα της ποδοκνημικής συμβαίνουν όταν το πόδι γυρίσει – περιστραφεί (έσω ή έξω) ή αναδιπλώσει πέρα από τα φυσιολογικά όρια της κίνησης και σε τέτοιο βαθμό που αναγκάζουν τους συνδέσμους να διαταθούν πέρα από το όριο της ελαστικότητάς τους. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από ένα παραπάτημα σε ανώμαλο έδαφος ή κατά την προσγείωση μετά από ένα άλμα. Ανάλογα με τη δύναμη της κάκωσης, τον μηχανισμό και το βαθμό της διάτασης, μπορεί να τραυματιστεί ένας, δύο ή περισσότεροι σύνδεσμοι, οι οποίοι μπορεί απλά να διαταθούν, έως να υποστούν πλήρη ρήξη.

Τα διαστρέμματα χωρίζονται σε…

1. Α Βαθμού: Απλή διάταση του συνδέσμου/ ρήξη συνδέσμου
2. Β Βαθμού: Μερική ρήξη των ινών
3. Γ Βαθμού: Πλήρης ρήξη του συνδέσμου που μπορεί να προκαλέσει ολική αστάθεια της άρθρωσης

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑΤΟΣ

Ανάλογα με τον Βαθμό του διαστρέμματος, πρόκειται για έναν επώδυνο τραυματισμό με παρατεταμένα συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν… πόνο, αδυναμία ή αστάθεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ελλείμματα εύρους κίνησης (ROM), δύναμης, ισορροπίας και λειτουργικής απόδοσης, οδηγώντας σταδιακά σε μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα στον αστράγαλο και βλάβη του χόνδρου. Κατά συνέπεια, εξαιτίας των κινηματικών αλλαγών της άρθρωσης, αυξάνεται ο κίνδυνος επανατραυματισμού, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύουν αλλοιωμένο νευρομυϊκό έλεγχο και λειτουργική απόδοση, μειώνοντας την ικανότητα των δυναμικών σταθεροποιητών να ελέγχουν επαρκώς την άρθρωση.

Τα άτομα με πολλά παρατεταμένα συμπτώματα αντιμετωπίζουν τόσο μηχανική, όσο και λειτουργική αστάθεια της άρθρωσης του αστραγάλου. Μετά το διάστρεμμα γίνονται αυτομάτως πιο επιρρεπείς σε επανατραυματισμό, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε σειρά από παρατεταμένα πολλαπλά διαστρέμματα. Αυτά με τη σειρά τους μπορούν να βλάψουν περαιτέρω την ήδη εξασθενημένη λειτουργία του αστραγάλου, προκαλώντας ακόμα και αλλαγές στην εμβιομηχανική της άρθρωσης, τροποποιώντας τον νευρικό έλεγχο της άρθρωσης.

ΠΟΙΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

Σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό «Journal of Sports Medicine», οι νέοι ηλικίας 10-19 ετών παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά διαστρεμμάτων σε σχέση με τους μεγαλύτερους. Αυτό έχει να κάνει με το ότι παιδιά και έφηβοι εμφανίζουν αυξημένη δραστηριότητα (παιχνίδι και απροσεξία) στην καθημερινότητά τους. Στους άνδρες είναι πιο συχνά τα διαστρέμματα στις ηλικίες 19-25 απ’ ό,τι στις γυναίκες, όμως στις γυναίκες φαίνεται τα ποσοστά να είναι μεγαλύτερα από την ηλικία των 30 και πάνω.

Περισσότερα από το 50% των διαστρεμμάτων οφείλεται σε αθλητικούς τραυματισμούς. Όπως εξηγεί το «Journal of Sports Medicine», όσον αφορά τα σπορ, το μπάσκετ είναι το πιο επικίνδυνο για τον εν λόγω τραυματισμό…

– Μπάσκετ 32%
– Τένις 9%
– Ποδόσφαιρο 8%
– Βόλεϊ 3%
– Ράγκμπι 2%
– Διάφορα σπορ 8%
– Καθημερινές δραστηριότητες 32%

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Τα πρωτόκολλα αποκατάστασης -που κατά τα χρόνια έχουν εφαρμοστεί- αναφορικά με τη βελτίωση της λειτουργικής αστάθειας του αστραγάλου, είναι πολυάριθμα. Αυτά κυμαίνονται από απλά πρωτόκολλα προοδευτικής ισχύος ή ισορροπίας, έως προσεγγίσεις αποκατάστασης πολλαπλών συστατικών (δύναμη, ισορροπία, ROM). Τα συγκεκριμένα πρωτόκολλα λειτουργικής αποκατάστασης βελτιώνουν αποτελεσματικά τη δύναμη, την ισορροπία και την αυτοαναφερόμενη λειτουργία. Είναι σημαντικό αν σημειωθεί πως από μόνη της η προπόνηση δύναμης δεν επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην λειτουργικότητα του αστραγάλου. Εφόσον όμως συνδυάζεται με πρωτόκολλα προπόνησης ισορροπίας (BTPs), έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνεται σημαντικά η γενικότερη δύναμη, όπως και ο έλεγχος κινητικότητας του ασθενή/αθλητή.

Η αποκατάσταση σε τρία στάδια…

1. Α στάδιο: Την πρώτη βδομάδα περιλαμβάνει ανάπαυση, προστασία από περαιτέρω βλάβη και μείωση των συμπτωμάτων!
2. Β στάδιο: Με διάρκεια συνήθως 1-3 εβδομάδες ανάλογα με τη βαρύτητα, αφορά την αποκατάσταση του εύρους κίνησης, της μυϊκής ισχύος και της ελαστικότητας της άρθρωσης!
3. Γ στάδιο: Με διάρκεια από μερικές βδομάδες, έως και λίγους μήνες, περιλαμβάνει αρχικά την προοδευτική επανένταξη στις καθημερινές δραστηριότητες και αργότερα στις αθλητικές δραστηριότητες με ειδικές ασκήσεις που τροποποιούνται ανάλογα με το άθλημα!

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Τα προγράμματα άσκησης για την πρόληψη διαστρέμματος αστραγάλου και άλλων τραυματισμών των κάτω άκρων, συχνά ενσωματώνουν -ειδικά για το άθλημα- στοιχεία, όπως…

Ενδυνάμωση
Ισορροπία
Κινήσεις πηδήματος
Ευκινησίας

Δεδομένης της συχνότητας των ελλειμμάτων εύρους κίνησης μεταξύ των ασθενών με χρόνια λειτουργική αστάθεια, η βελτίωση της ραχιαίας κάμψης κίνησης (π.χ. μέσο της διάτασης του γαστροκνημίου) επιτρέπει στην άρθρωση να λειτουργεί σε πιο σταθερή θέση. Πολλά προγράμματα πρόληψης δίνουν έμφαση στην ενδυνάμωση των αρθρώσεων του ισχίου και του γόνατος, παρά στον αστράγαλο, γεγονός που μπορεί να θέσει το κάτω άκρο σε μειωμένο κίνδυνο τραυματισμού.

Κάθε συστατικό από αυτά μπορεί να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την αποκατάσταση αυτών των τραυματισμών. Τα προγράμματα ιδιοδεκτικότητας έχουν διάρκεια από 5 έως 30 λεπτά ημερησίως και πραγματοποιούνται από 1 έως 5 φορές την εβδομάδα, σε σύνολο 4 εβδομάδων (έως και μία ολόκληρη αθλητική σεζόν σε ειδικές περιπτώσεις). Επιπλέον, οι ασκήσεις αυτές μπορούν να συμπεριληφθούν ως προθέρμανση αποκατάστασης σε μία συνεδρία ή ως πρόγραμμα που εκτελείται στο σπίτι.

Δεδομένης της συχνότητας των διαστρεμμάτων αστραγάλου, ειδικά στους αθλητές, η πρόληψη αποτελεί πρωταρχικό καθήκον των προπονητών και άλλων επαγγελματιών υγείας στον αθλητισμό.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ

Οι ασκήσεις δύναμης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο κατά την διάρκεια της αποκατάστασης. Μπορούν να ξεκινήσουν προοδευτικά με σκοπό τη βελτιστοποίηση του νευρομυϊκού ελέγχου γύρω από τον εγγύς μυϊκό οργανισμό, ώστε να επιτραπεί η προσαρμογή σε ασταθείς επιφάνειες μέσα από επαναλαμβανόμενες αλλαγές και εξωτερικά ερεθίσματα…

Ισομετρικές ασκήσεις (και στις τέσσερις κατευθύνσεις της κίνησης του αστραγάλου)
Ασκήσεις δυναμικής αντίστασης με λάστιχα
Καθίσματα
Σανίδες
Πλευρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης (ισχίου και πρόσθιου κνημιαίου)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

Οι ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας αποτελούν τα βασικά συστατικά στα περισσότερα από αυτά τα προγράμματα και είναι οι πιο κοινές τεχνικές πρόληψης στα προγράμματα άσκησης.

Ως «ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ» ορίζεται η νευρική διαδικασία με την οποία το σώμα λαμβάνει αισθητήρια εισροή από το περιβάλλον και ενσωματώνει αυτές τις πληροφορίες για να παράγει μια κινητική απόκριση!

Αυτοί οι τύποι ασκήσεων μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα του αισθητικοκινητικού συστήματος να προσαρμόζεται σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον και στη συνέχεια να προστατεύσει το σώμα από τραυματισμό. Αυτές οι ασκήσεις περιλαμβάνουν εξισορρόπηση ενός άκρου σε σταθερές και ασταθείς επιφάνειες, συχνά με διαταραχές όπως η ρίψη ή το λάκτισμα μιας μπάλας, η χρήση σανίδας ταλάντωσης ή ο χειρισμός της εργασίας, με σκοπό να ενισχύσουν τόσο τον στατικό, όσο και τον δυναμικό έλεγχο της στάσης, που είναι απαραίτητος για την αθλητική απόδοση, βελτιστοποιώντας την ικανότητα του σώματος να αισθάνεται και να διορθώνει ήπιες αποκλίσεις στην κίνηση των αρθρώσεων.

ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι ιδιοδεκτικές ασκήσεις συχνά εξελίσσονται συνεχώς και συγχωνεύονται σε ασκήσεις ειδικές για τον αθλητισμό, οι οποίες δίνουν έμφαση στη νευρομυϊκή προπόνηση. Καθώς η ταχύτητα της συστολής αυξάνεται κατά τη διάρκεια των ασκήσεων, το ίδιο συμβαίνει και με την πυροδότηση νευρώνων, διευκολύνοντας την ταχεία ανάπτυξη δύναμης που μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη.

Η ιδιοδεκτικότητα του αστραγάλου είναι ένα σημαντικό συστατικό για την ισορροπία, καθώς παρέχει ζωτικής σημασίας πληροφορίες που επιτρέπουν την προσαρμογή των θέσεων του αστραγάλου για την αποτελεσματική εκτέλεση των πολύπλευρων κινητικών εργασιών, που διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στον έλεγχο της ισορροπίας. Είναι φανερό λοιπόν μέσα από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, πως η τάση για χρόνια λειτουργική αστάθεια του αστραγάλου οφείλεται στη μείωση της ιδιοδεκτικότητας, που προκαλείται από την απώλεια των αισθητήριων ινών κατά τη διάρκεια τραύματος στον αστράγαλο.

Η αισθητική συμμετοχή του κνημιαίου νεύρου, συμβάλλει αναμφίβολα στην αίσθηση της θέσης της άρθρωσης του αστραγάλου. Το ίδιο κάνει και αναφορικά με τον κινητικό έλεγχο μέσω της διέγερσης των μυών της οπίσθιας κνήμης, του μακρού καμπτήρα και του δακτύλου. Αυτές είναι οι βασικές μυϊκές ομάδες που πρέπει να στοχεύουν τα προγράμματα αποκατάστασης. Ως εκ τούτου, η προπόνηση δύναμης και ισορροπίας θα πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του προγράμματος αποκατάστασης για την ανάπτυξη της δύναμης του αστραγάλου και των ελλειμμάτων ιδιοδεκτικότητας.

Βέβαια, επειδή κάθε διάστρεμμα παρουσιάζει τις δικές του ιδιομορφίες, η παρακολούθηση από τον ορθοπαιδικό και η αποκατάσταση από τον φυσιοθεραπευτή, θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την επιστημονικά τεκμηριωμένη, σύντομη, σίγουρη και ασφαλή αποθεραπεία του διαστρέμματος.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΣΤΟ PHYSIOMEDICA

Το Physiomedica είναι ένα απόλυτα εξειδικευμένο κέντρο εφαρμογής του Manual Therapy. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι που αναζητούν τρόπο να ανταπεξέλθουν στους απαιτητικούς ρυθμούς της ζωής, αλλά και ασθενείς που θέλουν να απαλλαγούν από τον πόνο που τους ταλαιπωρεί, επιλέγουν και εμπιστεύονται το Κέντρο μας.

Ο ιδρυτής του Physiomedica, Σωκράτης Ηλιάδης, συνδυάζει τη γνώση και την πολύχρονη εμπειρία και είναι εξειδικευμένος και πιστοποιημένος Manual Therapist από την ΙΜΤΑ και την IFOMPT.

Είτε πρόκειται για μία απλή οσφυαλγία ή αυχεναλγία, είτε για κάποιου είδους σημαντικότερη εκφυλιστικού χαρακτήρα παθολογία. Από τον πιο απλό τραυματισμό ή κάθε μορφής αθλητική κάκωση. Είτε αφορά την αποκατάσταση ορθοπεδικών χειρουργείων, στο Physiomedica έχουμε τον τρόπο να σας βοηθήσουμε να πάρετε και πάλι πίσω τη ζωή σας. Επισκεφτείτε το σύγχρονο Κέντρο μας και βρείτε άμεσα λύση στο πρόβλημα που σας απασχολεί…

Follow as…

Facebook: @Physiomedica
Instagram: @sokratis_iliadis_physiomedica
Email: [email protected]
Μαρούσι: 2106180777